วันศุกร์ที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553

887. Iron deficiency anemia by ferritin test

หญิง 42 ปี เหนื่อยง่ายอ่อนเพลีย 1 เดือน ตรวจพบซีดมาก ปอดและหัวใจปกติ ช่องท้องปกติ ผลตรวจเลือดเป็นดังนี้ คิดว่าสาเหตุซีดน่าจะเกิดจาก?

จากแผนภาพด้านล่างถ้าผลการตรวจ Ferritin พบว่าน้อยกว่า 45 ng/ml จะเข้าได้กับการมี Iron deficiency anemia (ถ้าอยู่ระหว่าง 46-99 ng/ml ต้อง W/U ต่อ ถ้ามากกว่า 100 ng/ml ไม่น่าจะมี iron deficiency anemia)

 Diagnosis of iron deficiency anemia
กดที่ภาพเพื่อขยายขนาด


ขอขอบคุณน้อง Zelda ที่ช่วยให้ความเห็น งั้นขอ Discussion เพิ่มนะครับ
ใน Harrison ค่าปกติของ TIBC เท่ากับ 250 – 370 mcg/dl
และ Iron เท่ากับ 50-150 mcg/dl
ดังนั้นจะพบว่า TIBC ของผู้ป่วยไม่ได้สูง และ serum iron ไม่ได้ต่ำกว่าปกติ และพบว่า transferrin saturation ซึ่งเป็นค่าที่เกิดจาก Serum iron/TIBC แล้วคูณด้วย 100 ก็ไม่ต่ำจึงไม่ค่อยสนับสนุนการมี iron deficiency เพียงอย่างเดียว
จึงต้องศึกษาต่อโดยจากตารางข้างล่างจะพบว่าค่า serum iron มีการเปลี่ยนแปลงได้ในช่วงของวันและเมื่อกลับไปค้นดูประวัติเดิมของผู้ป่วยพบว่ามีอาการอ่อนเพลียไปรับการรักษาที่ PCU มาแล้ว 2 สัปดาห์ก่อนที่จะมา รพ. ถ้าได้รับธาตุเหล็กก็จะทำให้ serum iron เพิ่มได้ เมื่อ serum iron เพิ่มทำให้ตัวตั้งในสูตร transferrin saturation สูงขึ้นผลออกมาจึงทำให้ได้ค่า transferrin saturation สูง แต่เมื่อศึกษาในหลายๆ บทความพบว่า ferritin เป็นตัวที่ช่วยวินิจฉัยที่ดีมากในเรื่องการดู iron deficiency anemia เช่นใน link ข้างบน (aafp.org)และ link นี้ http://drdsm.com/files/IronStudies.pdf และดังที่น้อง Zelda แสดงให้ดู ซึ่งวันนี้ได้ไปถ่ายภาพ PBS มาให้ดูแต่เป็นPBS หลังจากได้รับการรักษาโดยการให้ธาตุเหล็กไปแล้ว 3 สัปดาห์ซึ่ง HCT มาอยูที่ 21% น้อง Zelda หรือใครจะให้ความเห็นเพิ่มไหมครับ....

5 ความคิดเห็น:

  1. case นี้ผมว่าแปลกๆนะ
    จะว่าเป็น iron def anemia ผมว่าถ้าไม่มี infection,inflammation
    ถ้าใช้ค่า serum ferritin
    ตัดที่ <12 diagnostic ได้
    ถ้าตัดที่ <45 sens 85% spec 92%
    ถ้าตัดที่ 45-100 sens 9.4% spec 80%
    จะเห็นว่ารายนี้ 32.3 ก็ยังมีโอกาสไม่ใช่อีกเกือบ 8%
    ทีนี้ถ้า profile อื่นมันเข้าได้ คือ TIBC สูง และ transferrin sat ต่ำกว่า 16ด้วยก็ ok นะครับ
    แต่ TIBC รายนี้ 243(240-450)ปกติค่อนมาทางต่ำ
    transferrin saturation 41.15(12-45%)ปกติค่อนไปทางสูง
    ทั้งค่า TIBC,transferrin sat ไม่สนับสนุนเลยครับ
    (ถ้า transferrin sat<16 อาจเป็น IDAหรือ ACD ก็ได้ แต่ ถ้า>16 ไม่น่าเป็นIDA)

    ตอบลบ
  2. Phimaimedicine15/11/53 08:19

    ขอบคุณครับน้อง Zelda เดี๋ยวช่วงค่ำว่างแล้วจะ discuss case นี้ต่อครับ

    ตอบลบ
  3. Phimaimedicine15/11/53 23:36

    Discussion เพิ่ม + ถ่ายภาพ PBS มาให้ดูครับ

    ตอบลบ
  4. แสดงว่าน่าจะเป็น IDA ที่มี partial Rx มาก่อน
    ถ้าเจอใน case จริง คิดว่าจาก Hx และ PE ที่ดี+ CBC ดู PBS ดีๆ แล้ว therapeutic Rx ด้วยเหล็กน่าจะช่วยมากกว่าดู iron study ซะอีก
    ดูจาก response ต่อการให้เหล็กน่าจะเป็น IDA
    แต่ถ้าเป็น IDA case นี้ก็อย่าเพิ่งดีใจว่าจบแค่ให้เหล็กแล้วดีขึ้น จำเป็นต้องหาสาเหตุว่าอะไรทำให้ซีด
    ซัก Hx กิน NSAIDS หรือ steroid ที่อาจทำให้มี GI bleed
    Hx vaginal bleeding
    ถ้าไม่ชัดต้องระวัง occult bleed ที่เจอบ่อยๆจาก GI พวก CA colon ด้วยครับ

    ตอบลบ
  5. Phimaimedicine16/11/53 19:51

    เห็นด้วยครับ

    ตอบลบ