39. Trichuris trichiura

หญิง 64 ปีมาตรวจสุขภาพ CBCมี Eosinophilia ตรวจ stool exam พบดังนี้ ขอถาม Dx, Transmission, Rx

ไข่จะมี plug ที่ขั้วทางปลายทั้งสองข้างมีเปลือกสีน้ำตาล

โรคพยาธิแส้ม้า เป็นโรคหนอนพยาธิที่มีสาเหตุจาก Trichuris trichiura ตัวพยาธิมีลักษณะคล้ายแส้จึงเรียกว่า human whip worm

พยาธิตัวแก่อาศัยอยู่ในลำไส้ใหญ่โดยเฉพาะส่วนซีคั่ม พยาธิตัวเมียจะออกไข่วันละ 3000-7000 ฟอง ไข่จะออกมากับอุจาระลงสู่พื้นดิน เมื่ออุณหภูมิและความชื้นพอเหมาะ ไข่จะเจริญเติบโตเป็นระยะ 2 เซลล์ และจะกลายเป็นตัวอ่อน( advanced cleavage stage) และจะกลายเป็นตัวอ่อนในระยะติดต่อ ๙งใช้เวลาทั้งหมด 15-30 วัน หลังจากที่คนรับประทานไข่เข้าไป ไข่จะแตกเป็นตัวอ่อนที่ลำไส้เล็ก และตัวอ่อนจะเจริญเติบโต และจะกลายเป็นตัวอ่อนที่ลำไส้ใหญ่ โดยใช้ส่วนหัวและลำตัวฝังที่ผนังลำไส้ใหญ่ ตัวแก่จะมีความยาวประมาณ 4 เซ็นติเมตร ตัวเมียจะเริ่มวางไข่หลังจากรับประทาน 60-70 วัน ตัวพยาธิจะมีอายุประมาณ 1 ปี
อาการของโรคถ้ามีพยาธิน้อยอาจจะไม่เกิดอาการ แต่ถ้ามีพยาธิมากอาจจะเกิดอาการปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน หรืออุจาระเป็นมูกเลือด ซีดอ่อนเพลีย ทั้งนี้เพราะพยาธิจะทำให้เกิดการอักเสบของลำไส้ และเกิดติดเชื้อแบคทีเรีย วินิจฉัยโดยตรวจอุจาระไข่และตัวแก่ในอุจาระ
ใช้ยา Thiabendazole ขนาด 25 มก/กกหลังอาหาร เช้าเย็นเป็นเวลา 3 วัน
Mebendazole ขนาด 100 มกเช้าเย็นเป็นเวลา 3 วัน
ป้องกันโดย ควรถ่ายอุจาระลงส้วม ไม่ควรรับประทานผักสดที่ล้างไม่สะอาด ล้างมือก่อนรับประทานอาหาร