วันอาทิตย์ที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2552

43.Ankylosing spondylitis

ชาย 49 ปี คอแข็ง หลังแข็ง 4 ปี ยังไม่เคยตรวจรักษา คิดถึงอะไร รักษาอย่างไร

พยายามให้ก้มศรีษะและคอเต็มที่ได้แค่นี้
โรคข้อกระดูกสันหลังอักเสบชนิดติดยึด [Ankylosing Spondylitis] หรือ AS เป็นโรคข้อชนิดหนึ่งจัดอยู่ในกลุ่มโรคข้อและข้อกระดูกสันหลังอักเสบ (Spondyloarthropathy) กลุ่มโรคนี้จะมีการอักเสบของกระดูกสันหลังเป็นลักษณะเด่น ร่วมกับมีข้ออักเสบ และมีอาการนอกระบบข้อร่วมด้วยกลุ่มโรคข้อและข้อกระดูกสันหลังอักเสบ 1.โรคข้อกระดูกสันหลังอักเสบชนิดติดยึด(Ankylosing Spondylitis) 2.โรคข้ออักเสบรีแอคตีวหรือโรคไรเตอร์(Reactive arthritis or Reiter's disease) 3.โรคข้ออักเสบผิวหนังสะเก็ดเงิน (Psoriatic arthritis) 4.โรคข้ออักเสบที่พบร่วมกับโรคลำไส้อักเสบ (Arthritis associated with inflammotory bowel disease) 5.กลุ่มโรคข้อและข้อกระดูกสันหลังอักเสบที่ไม่สามารถจัดกลุ่มได้ (Undifferentiated spondyloarthropathy)
การวินัจฉัยโรคจากอาการปวดหลังที่มีลักษณะเฉพาะการตรวจร่างกายและตรวจ X-Ray กระดูกสันหลังส่วนล่าง และข้อกระเบนเหน็บ ในบางกรณีต้องตรวจ X-ray คอมพิวเตอร์ และตรวจดูยีนส์ ต้นเหตุ HLA-B27 ร่วมด้วยเกณฑ์การวินัจฉัยโรค 1.มีอาการปวดหลังส่วนล่างเรื้อรังอย่างน้อยสามเดือน โดยอาการปวดหลังจะขึ้นหลังจากออกกำลังกายและไม่ทุเลาแม้ได้พัก 2.มีการจำกัดการเคลื่อนไหวของหลัง 3.มีการขยายตัวของหน้าอกเล็กลง วัดขณะหายใจเข้ากับหายใจออก กว่าคนปกติ 4.ภาพเอ็กซเรย์ข้อกระเบนเหน็บผิดปกติทั้งสองข้าง ในระยะที่มีกระหนาตัวขึ้นไป 5.ภาพเอ็กซเรย์ข้อกระเบนเหน็บผิดปกติด้านเดียว แต่เป็นระยะช่องว่างในข้อแคบถึงข้อเชื่อมติดกันการ
วินิจฉัยเมื่อพบภาพเอ็กซเรย์ในข้อสี่หรือห้า ร่วมกับอาการข้อใดข้อหนึ่งใน 3 ข้อแรก
ถ้าพิจารณาจากเกณฑ์การวินิจฉัยดังกล่าวแล้วซึ่งให้ความสำคัญกับการเปลี่ยนแปลงในภาพเอ็กซเรย์ เป็นหลัก แพทย์จำวินิจฉัยโรคได้เฉพาะผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้มานานหลายปีแล้วเท่านั้น ในทางปฏิบัติถ้ามีลักษณะทางคลินิกเข้าได้ ก็สามารถให้การรักษาเบื้องต้นได้ ไม่จำเป็นต้องรอให้เห็นการเปลี่ยนแปลงทางภาพเอ็กซเรย์ก่อน
ในผู้ป่วย

-Schober 's test: ผู้ป่วยแทบขยับไม่ได้ + ปวด คงไม่ต้องทำ
-Chest expansion ~ 1 cm.
-Occiput wall test: ศรีษะอยู่ห่างจากกำแพง
-Sign of 4: มีข้อยึดติดทำ test ไม่ได้
Film เพิ่ม

2 ความคิดเห็น:

  1. เอ case นี้ ก็ มี 3 differential ใน หัวนะ( AS , secondary AS, DISH )
    คือ film มัน เป็น แบบ bamboo spine ใน SNSA นะ
    แต่ ไม่รู้ว่า จะเป็น secondary AS หรือ ป่าว
    แต่ ดู osification ที่เห็น ก็ น่า เป็น บริเวณ outer fiber ของ anulous fibrosous มากกว่านะ
    แต่ มัน ไม่ ค่อย symetrical เท่าไหร่เลย หรือ มัน จะเป็น ossification ของ paravertebral soft tissue ที่พบใน secondary AS อื่น ๆ เช่น psoriasis , reiter
    จริงๆ มัน แยกกันตรงที่ ความหนา ของ vertical bony out growth from end to end of next vertebra ใช่ไหมนะ
    แต่ case นี้ ไม่น่า ใช่ DISH แน่ เพราะน่าจาหย่าย กว่านี้มาก ที่เรียกว่า Mug handle like น่ะ
    สรุปว่า ยังไม่แน่ใจ ระห่วาง primary กับ secondary AS ละกันนะ(ไม่มี ประสบการ จิงๆคับ ต้อง เปิดตำราตอบง่ะ )

    ตอบลบ
  2. clinical setting แบบนี้คิดถึง Ankylosing spondylitis (AS) แต่อายุมากไปหน่อย (20-40) ลอง test Schober + chest expansion ดู + อาการอื่น eg uveitis, enthesitis + film sarcrum
    Rx > para nsaids steroid immunosuppression

    ตอบลบ